Ο καρκίνος του νεφρού αντιπροσωπεύει το 3% όλων των καρκίνων αλλά η επίπτωση του παρουσιάζει μια ετήσια αύξηση περίπου 2%. Στη χώρα μας, η θνησιμότητα της νόσου παρουσιάζει αυξητική τάση. Το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελούν τους κύριους περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου, ενώ υπάρχει και μια γενετική προδιάθεση της νόσου.

Σε πολλές περιπτώσεις ένας όγκος νεφρού παραμένει ασυμπτωματικός μέχρι το τελικό του στάδιο, ενώ στο 50% των περιπτώσεων ανακαλύπτεται ως τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικό έλεγχο (υπερηχογράφημα, αξονική τομογραφία) που πραγματοποιείται στα πλαίσια διερεύνησης κάποιου άλλου νοσήματος, ή μιας άτυπης συμπτωματολογίας.

Η τυπική τριάδα συμπτωματολογίας, που περιλαμβάνει το οσφυϊκό άλγος, την αιματουρία και τη ψηλαφητή μάζα, είναι σπάνια και σχετίζεται περισσότερο με επιθετικούς όγκους. Σε σπάνιες περιπτώσεις μεταστατικής νόσου, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει οστικά άλγη ή επίμονο βήχα. Η κλινική εξέταση και ο εργαστηριακός έλεγχος δεν παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στη διάγνωση.

Το υπερηχογράφημα νεφρών, η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία αποτελούν τις ενδεδειγμένες απεικονιστικές μεθόδους που δίνουν στοιχεία για την ανατομική θέση και το μέγεθος του όγκου, αλλά και τις ανατομικές λεπτομέρειες που βοηθούν στο σχεδιασμό της κατάλληλης θεραπείας.

Η αντιμετώπιση του καρκίνου του νεφρού είναι συνήθως χειρουργική και εξαρτάται κυρίως από διάφορα στοιχεία του όγκου, όπως το μέγεθος, η ανατομική εντόπιση, και η παρουσία τοπικής διήθησης ή μεταστάσεων. Ωστόσο, θα πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση διάφορων στοιχείων της γενικής κατάστασης του ασθενούς, όπως η ηλικία, η γενική κατάσταση και το χειρουργικό ιστορικό.

Η χειρουργική επέμβαση του νεφρού μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε ανοικτά, είτε με τη χρήση της λαπαροσκοπικής ή ρομποτικά υποβοηθούμενης (da Vinci) χειρουργικής. Στην περίπτωση εντοπισμένου όγκου με διάμετρο μικρότερη των 7 εκατοστών η ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η μερική νεφρεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση μόνο του όγκου και όχι όλου του νεφρού, με σκοπό την ελαχιστοποίηση της απώλειας της νεφρικής λειτουργίας. Σε περίπτωση μεγάλων ή τοπικά διηθητικών όγκων ή δύσκολης ανατομικής θέσης αυτών, θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η αφαίρεση ολόκληρου του νεφρού (ριζική νεφρεκτομή).

Σε μερικές περιπτώσεις μικρών εντοπισμένων όγκων  σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας ή με πολλαπλά συνοδά νοσήματα, μπορεί ο ουρολόγος να ακολουθήσει μια απλή παρακολούθηση του όγκου με τακτικό απεικονιστικό έλεγχο. Στην ίδια αυτή περίπτωση, εναλλακτική μορφή αντιμετώπισης είναι η εστιασμένη θεραπεία (κρυοθεραπεία, ακτινοθεραπεία), η αποτελεσματικότητα της οποίας δεν υποστηρίζεται ακόμα από τις αντίστοιχες κλινικές μελέτες και συνεπώς βρίσκεται ακόμα σε πειραματικό στάδιο.

Σε ασθενείς με μεταστατική νόσο του καρκίνου του νεφρού, οι διάφορες μορφές χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας δεν είναι αποτελεσματικές και θα πρέπει να αποφεύγονται. Σε αντίθεση, σύγχρονες μορφές ανοσοθεραπείας επιδεικνύουν ικανοποιητικά αποτελέσματα και αποτελούν την ενδεδειγμένη φαρμακευτική θεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει να γίνεται στοχευμένη θεραπεία (precision medicine), αφού η αποτελεσματικότητα του κάθε παράγοντα εξαρτάται από το γενετικό υπόβαθρο του ασθενούς.