Κρυψορχία

Είναι η κατάσταση κατά την οποία ο όρχις δε ψηλαφάται στο όσχεο. Αποτελεί μια από τις πιο συχνές συγγενείς ανωμαλίες που παρατηρούνται κατά τη γέννηση. Διακρίνεται σε ετερόπλευρη και αμφοτερόπλευρη με υπεροχή τη δεξιά. Ανάλογα με την ακριβή θέση του όρχεως, η κρυψορχία διακρίνεται σε βουβωνική και κοιλιακή. Σε ένα ποσοστό 30-40% συνυπάρχουν άλλες συγγενείς παθήσεις όπως η βουβωνοκήλη και ανατομικές ανωμαλίες του ανώτερου ουροποιητικού.

Η διάγνωση επιτυγχάνεται με την ψηλάφηση, ενώ χρήσιμες πληροφορίες μπορεί να προσφέρει και το υπερηχογράφημα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διαπιστωθεί αν πρόκειται για κρυψορχία και όχι για κάποια άλλη κατάσταση, όπως ανορχία (πλήρης απουσία του όρχεως) ή ανελκόμενος όρχις (έλξη του όρχεως λόγω ισχυρού αντανακλαστικού του κρεμαστήρα μυός).

Σε περίπτωση διαγνωστικής αμφιβολίας, έχει θέση και η διαγνωστική λαπαροσκόπηση. Η κρυψορχία που δεν αντιμετωπίζεται άμεσα μπορεί να οδηγήσει σε ανάπτυξη καρκίνου του όρχεως, υπογονιμότητα και συστροφή του όρχεως που πάσχει. Ως εκ τούτου, κρίνεται απαραίτητη η άμεση χειρουργική αντιμετώπιση η οποία αποτελείται από την κινητοποίηση του όρχεως και την καθήλωση του στο όσχεο (ορχεοπηξία). Σε περίπτωση πλήρους ατροφίας του όρχεως συνίσταται η χειρουργική αφαίρεση (ορχεκτομή).

Συστροφή όρχεως

Είναι η στροφή του όρχεως γύρω από τον άξονα του σπερματικού τόνου με συνέπεια τη διακοπή της αιμάτωσης του. Αν δεν αποκατασταθεί χειρουργικά εντός λίγων ωρών, οδηγεί στη νέκρωση του οργάνου. Εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά και εφήβους, ενώ είναι ιδιαίτερα σπάνια σε ηλικίες μεγαλύτερες των 25 ετών. Αίτια είναι η ανεπαρκής καθήλωση του όρχεως στο όσχεο και η μεγάλη κινητικότητα αυτού. Εκλυτικοί παράγοντες μπορεί να είναι αιφνίδιες κινήσεις ή κακώσεις.

Η τυπική κλινική εικόνα είναι ιδιαιτέρως θορυβώδης, με οξύ άλγος που συνοδεύεται από επώδυνη διόγκωση του οσχέου. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ασθενής παρουσιάζει και ναυτία ή εμέτους. Η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση, ενώ πρόσθετες πληροφορίες για την αιμάτωση του οργάνου προσφέρει το έγχρωμο Doppler υπερηχογράφημα.

Η θεραπεία είναι χειρουργική και επείγουσα, και αποτελείται από την ανάταξη της συστροφής και καθήλωση του όρχεως στο όσχεο (ορχεοπηξία). Η σωτηρία του οργάνου επιτυγχάνεται στο 80% των περιπτώσεων αν η επέμβαση πραγματοποιηθεί μέσα στις πρώτες 5 ώρες ενώ μειώνεται στο 20% αν η επέμβαση πραγματοποιηθεί 12 ώρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Σε περίπτωση νέκρωσης του όρχεως πραγματοποιείται αφαίρεση του.

Κιρσοκήλη

Είναι η κιρσοειδής διεύρυνση των φλεβών του σπερματικού τόνου. Παρατηρείται σε ποσοστό πάνω από το 15% των ενηλίκων και αποτελεί αίτιο υπογονιμότητας. Εμφανίζεται συνήθως αριστερά (80%). Ειδικά σε περίπτωση αριστερής κιρσοκήλης, θα πρέπει πάντα να διερευνάται η πιθανή αιτιολογία της, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει όγκους του νεφρού ή οπισθοπεριτοναϊκού χώρου.

Συνήθως είναι ασυμπτωματική, ενώ μπορεί να ανακαλύπτεται στα πλαίσια διερεύνησης ανδρικής υπογονιμότητας, ή και τυχαία. Σπανίως συνοδεύεται από πόνος, αίσθημα βάρους, ή ψηλαφητή μάζα. Η διάγνωση επιτυγχάνεται με την κλινική εξέταση και το έγχρωμο Doppler υπερηχογράφημα. Αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν διαταραχές στο σπερμοδιάγραμμα.

Η κιρσοκήλη έχει ένδειξη θεραπευτικής αντιμετώπισης όταν αποδίδονται σε αυτήν οι διαταραχές του σπερμοδιαγράμματος, ή σε περίπτωση έντονων ενοχλήσεων.  Η θεραπεία μπορεί να γίνει με χειρουργική επέμβαση κατά την οποία πραγματοποιείται απολίνωση ή εμβολισμός της έσω σπερματικής φλέβας.

Υδροκήλη

Είναι η συλλογή υγρού εντός του οσχέου και αναγνωρίζεται ως ομαλή ανώδυνη διόγκωση αυτού. Είναι πιθανό να λάβει μεγάλες διαστάσεις καθιστώντας αδύνατη την ψηλάφηση του όρχεως. Ο ασθενής συνήθως δεν έχει συμπτώματα ενώ μπορεί να παρουσιάζει αίσθημα βάρους, συνήθως επί ευμεγέθους υδροκήλης. Η κατάσταση αυτή μπορεί να είναι ιδιοπαθούς αιτιολογίας ή να αναπτύσσεται αντιδραστικά μετά από κάκωση, φλεγμονή ή όγκο του όρχεως ή της επιδιδυμίδος.

Η διάγνωση επιτυγχάνεται με την κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με το υπερηχογράφημα. Η θεραπεία είναι πάντοτε χειρουργική και ενδείκνυται σε περιπτώσεις υδροκήλης υπό τάση που μπορεί να οδηγήσει σε ατροφία του σύστοιχου όρχεως, ή σε μεγάλου μεγέθους υδροκήλη που επηρεάζει την κοινωνική ζωή του ασθενούς. Η παρακέντηση της δεν αποτελεί ενδεδειγμένη θεραπεία αφού δίνει μόνο προσωρινή λύση και ενέχει τον κίνδυνο μικροβιακής λοίμωξης.

 Φίμωση

Είναι η κατάσταση κατά την οποία δεν είναι εφικτή η αποκάλυψη της βαλάνου του πέους. Κύρια αίτια αποτελούν η χρόνια φλεγμονή και ο σακχαρώδης διαβήτης. Σπάνια μια φίμωση, μπορεί να υποκρύπτει ένα καρκίνο του πέους. Μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ούρηση και τη σεξουαλική δραστηριότητα.

Επιπρόσθετα, θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας ανάπτυξης καρκίνου του πέους, ουρολοιμώξεων, και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Η θεραπεία της φίμωσης είναι η περιτομή, κατά την οποία αφαιρείται ένα τμήμα της ακροποσθίας και ελευθερώνεται η βάλανος.